صنعت روباتيک و چشم‌اندازی که براي آن پيش‌بيني مي‌شود، شگفت‌انگيز و جالب‌توجه است؛ روزی که انسان دست به سياه و سپيد نخواهد زد و با يک اشاره به تميز‌کردن خانه، آماده کردن غذا و خريد کالاهای مورد نياز دستور خواهد داد. روزی که نماينده ماشينی هر شخص به جای او بر سر ميز رايزنی حاضر خواهد‌ شد و روزی که در رستوران‌ها، هتل و فروشگاه‌ها، روبات‌هایی بسيار شبيه خودمان از ما استقبال خواهند‌کرد. اما آيا انسان حسی را که به هم نوع خود دارد، به اين موجودات هم خواهد داشت؟ آيا دنيایی که روبات‌ها در جای جای آن جولان دهند، حس و حال دنيای کنونی را متجلی خواهد کرد؟ البته، بشر بسياری از پديده‌های جديد را به ديده ترديد می‌نگرد، اما سرشت درونی ما نيز به‌گونه‌ای است که با هر پديده‌ای با وجود قدمت چند ساله چندان اخت نخواهد شد. در ادامه قصد داريم، ديدي مثبت نسبت به اين جريان داشته باشيم. پژوهشگرانی از دانشگاه تويوهاشی ژاپن يک سامانه روباتيک Telepresence را طراحی و توليد‌کرده‌اند که در صورت کامل شدن قابليت‌هايش، به يک روبات امکان خواهد داد که به نمايندگی از شخص و فرسنگ‌ها دورتر از او، دستورهای حرکتی‌ را تقليد‌کرده و کار مربوط به آن‌ را انجام دهد. منظور از Telepresence (حضور از دور) ارتباط راه‌دور با بهره‌‌گرفتن از ابزارها و فناوری‌های‌گوناگون است و تلاش می‌شود کيفيت ارتباط چنان باشد که خلاء حضور فيزيکی شخص به حداقل برسد و اين خلاء به شيوه‌های مختلف، از امکان ارتباط صوتی و تصويری گرفته تا حضور نماينده‌ای از طرف او کمتر شود. عصر جديد اين شماره از گزارشی به قلم آليسا دانيجليس برگرفته شده است که به نقل از سايت ديسکاوری بازگو می‌شود.

چه خوب بود، اگر می‌توانستيم همزمان در دو جای متفاوت باشيم، اين‌طور نيست؟ شايد هم در چهار جای متفاوت! گروهی از متخصصان روباتيک در ژاپن روزی را پيش‌بينی می‌کنند که در آن روبات‌ها از طرف ما به ديدار دوستان و خانواده خواهند رفت. چنين روبات‌هایی حتی می‌توانند به نمايندگی از ما در محل کارمان هم حاضر شوند. اين گروه توسعه يک روبات Telepresence را در کانون توجه خود قرار داده و بر اين باور است که انسان با چنين شيوه‌ای می‌تواند حضورش را در فاصله‌هاي خيلي دورتر، فيزيکی‌تر کند. شايد در نظر پژوهشگران اين دانشگاه، قدرت بينایی روبات و نيز ارتباط تصويری صرف بين روبات و صاحبش (شبيه آنچه که امروز در ويديوکنفرانس‌ها شاهد هستيم) کافی نيست و بايد راهی پيدا شود تا حضور شخص در مکان‌هايي که نمی‌تواند خود در آنجا حاضر شود، صورت ملموس‌تری به‌خود بگيرد. اگر روبات مد‌نظر بتواند همچون خود فرد در برابر آنچه که در محيط می‌بيند يا می‌شنود بازخوردی درست و مشابه با صاحبش بروز دهد، ممکن است مخاطب کمابيش اين حس را پيدا کند که نه با يک روبات عادی، بلکه با خود شخص، اما درلباس روبات مواجه شده‌است.

ماحصل مطالعه و پژوهش ميورا (استاد)، ستسروکو (استاديار) و سوگياما (دانشجوی دکترا) از دانشگاه تويوهاشی يک پلتفرم روباتیک با نام NAVIgoid است. نکته جالب‌توجه درباره روبات NAVIgoid اين است که شخص می‌تواند آن‌را از راه‌دور و تنها با حرکات بدن خود کنترل کند. روبات نيز می‌تواند دستور مربوط به هر حرکتی را که صاحبش انجام می‌دهد، به اجرا درآورد و شايد بتوان تقليد حرکت‌ها را نيز برایش پيش‌بينی کرد. اين روبات در سال 2011 و درخلال کنفرانسی که در حاشيه نمايشگاه SIGGRAPH (با موضوع گرافيک کامپيوتری و فناوری تعاملی) برگزار می‌شد، به نمايش درآمد. در داخل اين روبات که می‌تواند آزادانه به اطراف حرکت‌کند، يک دوربين کار گذاشته شده که نمایی واضح را از فضایی که در آن قرار دارد برای کنترل‌کننده‌اش ارسال می‌کند. يک دامنه‌‌ياب ليزری نيز وظيفه اسکن‌کردن محيط اطراف و ثبت همه اشيای موجود در آن را برعهده دارد. اين سيستم طوری برنامه‌ريزی‌ شده که بتواند شکل و سرعت موانع موجود بر سر راهش را در هر سویی که قرار دارد، تشخيص دهد تا ناوبری آن ساده‌تر و با امنيت بيشتری انجام شود.

سمت ديگر اين ماجرا، صاحب يا کنترل‌کننده روبات است که با پوشيدن نوعی نقاب خاص يک محيط واقعيت مجازی (virtual reality) را فراروی خود می‌بيند؛ چيزی شبيه دستگاه‌های نسل جديدی که برای بازی‌دوستان ساخته شده‌است. آنچه که شخص از چشمی اين نقاب می‌بيند، همان چيزهایی است که روبات به‌وسيله دوربين‌اش به‌صورت بی‌درنگ ضبط می‌کند و برای او مي‌فرستد. در واقع، فرد با اين دستگاه محل مورد نظر را از چشم روبات می‌بيند. از ديگر دستگاه‌های مورد نياز کاربر، يک کمربند پهن با محرک‌ها و حسگرهای حرکتی است. اين کمربند شخص را از Joystick  يا ماوس بی‌نياز‌می‌کند و فرد مي‌تواند تنها با تکان‌دادن خفيف اجزای بدن خود از روبات‌ بخواهد تا کار مورد‌نظر را انجام دهد.

شکل 1- ستسروکو استاديار دانشگاه تويوهاشی در حال کنترل سامانه تله‌پرزنس روبات NAVIgoid

شايد ايلانا نيسکی فوق دکترای مهندسی مکانيک دانشگاه استنفورد تنها شخص در اين محفل است که اين شيوه کنترل روبات را مورد ترديد قرار‌می‌دهد و می‌گويد مطمئن نيست که آيا راهبری روبات با استفاده از حرکات بدن مورد‌استقبال مردم قرار بگيرد و اين که آيا چنين شيوه‌ای کارآمد است يا خير؟ او که کنجکاو است ببيند آينده اين روبات چگونه خواهد بود، می‌گويد، هر اندازه روبات‌ها و کامپيوترهای بيشتری به زندگی ما وارد می‌شوند، حس ما نسبت به آن‌ها و ارتباط درونی‌مان در قبال‌شان اهميت بيشتری پيدا می‌کند.  گروه دانشگاه ژاپن هم‌اکنون مشغول پالايش اين سامانه است و تلاش می‌کند تا جايي که امکان‌پذير است، قابليت و رفتارهای NAVIgoid را به قابليت و رفتارهای انسان نزديک‌تر کند تا مخاطبان در خلال ارتباط با اين روبات، حسی نزديک‌تر به حس برخورد با خود شخصی را که روبات به نمايندگی از او آمده، پيدا کنند. يکی از مواردی که توجه گروه را به خود مشغول کرده، طراحی چهره و بدنه روبات است. آن‌ها می‌کوشند چهره NAVIgoid را برخلاف بسياری از روبات‌های کنونی که ظاهری ماشينی دارند، شبيه چهره انسان طراحی‌کنند تا بتواند احساسات و ميميک صورت را به خوبی منتقل کند. از سوي ديگر، تلاش می‌شود روکش دست‌های روبات از جنسی ساخته شود که دمای آن شبيه دمای عادی بدن انسان باشد و نيز نسبت به تماس با اجسام ديگر حساسيت داشته باشد. آن‌ها به موضوع ديگری هم فکر‌می‌کنند و آن ايجاد يک Telepresence با مشارکت سلسله مراتبی از چند روبات‌است تا روبات‌هایی با توانایی‌های متفاوت و مکمل هم بتوانند با همکاری يکديگر وظايف خاصی را انجام دهند. براي نمونه، در حالي‌که يک روبات محيط را بررسي می‌کند، روبات ديگر ‌بتواند اجسام خاصی را بردارد. با اين‌که به گفته ستسروکو، هنوز با پديده‌هایی مانند روبات‌های قابل‌کنترل با مغز شبيه آنچه که در فيلم‌هایی مانند «آواتار» يا «بدل»‌ می‌بينيم، فاصله زيادي داريم. اما تا آن زمان می‌توانيم از سامانه NAVIgoid استفاده‌کنيم و چند روبات را به نمايندگی از خود به جای‌جای جهان بفرستيم.

شکل 2- چند روبات تله‌پرزنس که قد آن‌ها برحسب اينچ نشان‌داده شده‌، روبات نخست از سمت‌‌‌چپ QB است که توسط شرکت AnyBots ساخته شده‌است

نکته جالب توجه اين که آن‌ها دريافتند، دقت دستورهایی که با حرکت دادن بدن صادر می‌شود تقريباً به اندازه‌ای است که گویی شخص در کنار روبات است و با دست‌های خود روبات را آن طور که می‌خواهد حرکت‌می‌دهد. وقتی روبات اشخاص يا اجسامی را که در اطرافش وجود دارند، شناسایی می‌کند، اطلاعات مربوط به آن‌ها را به کمربندی که در بالا به آن اشاره شد، می‌فرستد. براي نمونه، اگر روبات انسانی را ببيند که در اطرافش در حال راه رفتن است، الگوی حرکتی مربوط به آن را برای کنترل‌کننده می‌فرستد و او نيز از روی الگوی خاص لرزش‌ها يا حرکت‌هایی که در کمربندش ايجاد می‌شود، متوجه می‌شود منظور روبات چيست.

البته NAVIgoid نخستين روبات Telepresence نيست و گونه‌های ديگری مانند QB نيز که توسط شرکت Anybots ساخته شده وجود دارند. QB می‌تواند در موقعيت‌های مختلف خود را در حالت تعادل نگه دارد و ارتباط با آن به‌وسيله يک واسط وب و به صورت اينترنتی انجام می‌گيرد. ستسروکو با اين‌که از QB تعريف و تمجيد می‌کند، اما يکی از ضعف‌های آن‌را در نحوه تعامل با روبات و رفتار آن می‌داند. برای کنترل QB از کامپيوتر استفاده می‌شود. به اين صورت که شخص يک جا می‌نشيند و به‌وسيله ارتباط ويديویی آن‌را کنترل می‌کند. ستسروکو می‌گويد، اين ارتباط شبيه اسکايپ است و چنين ارتباطی برای افراد مسن يا کم‌توان محدوديت‌هایی دارد. به ويژه اين‌که اين افراد دوست دارند، تعامل‌شان با خانواده و دوستان‌ شکل پوياتری داشته‌باشد. با توجه به اين‌که NAVIgoid حرکت‌های خفيف شخص را به عنوان دستور تلقی کرده و آن‌ها را اجرا می‌کند، استفاده از آن برای کاربران خوشايندتر است.

پی‌نوشت:
- عکس ابتداي مقاله روبات Meka T2 Humanoid Torso است که شرکت
Meka Robotics  آن را ساخته‌است (منبع: mekabot.com). 

منبع:ايسنا

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: